23 Ιουλίου 2025
Οι Πορτογάλοι αμπελουργοί σε κρίση και θυμό
Στις αρχές Ιουλίου, εκατοντάδες αμπελουργοί στην κοιλάδα Douro βγήκαν στους δρόμους, συγκλονισμένοι από την κατάρρευση των πωλήσεων και των τιμών. Μεταξύ της πτώσης παραγωγής, των ισπανικών εισαγωγών και ενός αβέβαιου μέλλοντος, αντικατοπτρίζουν έναν ολόκληρο τομέα της πορτογαλικής αμπελουργίας σε αταξία.
Οι αμπελώνες της κοιλάδας Douro όχι μόνο παρέχουν τα προς το ζην σε χιλιάδες αμπελουργούς, αλλά βοηθούν επίσης στη διατήρηση μοναδικών τοπίων
Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, οι αμπελουργοί στην περίφημη περιοχή παραγωγής κρασιών Port επωμίζονται το κύριο βάρος της κρίσης, η οποία επιδεινώθηκε φέτος από τους δασμούς και τις αβεβαιότητες στην αμερικανική αγορά. «Σε όλη μου την επαγγελματική ζωή, το 2024 ήταν η χειρότερη χρονιά που έχω βιώσει μέχρι στιγμής», παραδέχεται ο Paulo Amorim, πρόεδρος της ANCEVE, της Εθνικής ένωσης εμπόρων και εξαγωγέων κρασιού και οινοπνευματωδών ποτών. «Πολλοί αμπελουργοί άφησαν σταφύλια στο αμπέλι, είτε επειδή δεν μπορούσαν να βρουν αγοραστές είτε επειδή η τιμή που τους προσφέρθηκε αντιπροσώπευε μια πολύ μεγάλη απώλεια και δεν αντιστάθμιζε την εργασία τους μετά από ένα χρόνο επενδύσεων στους αμπελώνες. Δυστυχώς, φέτος κινδυνεύει να είναι ακόμη χειρότερα, καθώς πολλοί αμπελουργοί έχουν ενημερωθεί από τους παραδοσιακούς αγοραστές τους ότι δεν θα αγοράσουν τα σταφύλια τους. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην περιοχή Douro, αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές».
Θύμα των μεταβαλλόμενων καταναλωτικών συνηθειών
Οι εντάσεις κορυφώνονται στην περίφημη κοιλάδα, με τις καταναλωτικές συνήθειες να ευνοούν επί του παρόντος τα ελαφρά, φρέσκα κρασιά έναντι των κρασιών Porto. Σύμφωνα με τον Antonio Filipe, πρόεδρο του Συνδέσμου Εταιρειών Οίνου Porto (AEVP), οι πωλήσεις του διάσημου vin de liqueur έχουν μειωθεί κατά 32% από το 2000. Η απώλεια του ενός τρίτου της παγκόσμιας αγοράς κρασιών Porto οδηγεί τους παραγωγούς να μειώσουν το «beneficio», δηλαδή τη συνολική ποσότητα που μπορεί να παραχθεί. Ο όγκος έχει μειωθεί από 116.000 "pipas", ή βαρέλια 550 λίτρων, το 2022 σε 104.000 το 2023, και στη συνέχεια σε 90.000 πέρυσι. Για φέτος, η AEVP προτείνει την περαιτέρω μείωση του όγκου στα 68.000 βαρέλια. Αυτό αντιπροσωπεύει σημαντική απώλεια εισοδήματος για τους αμπελουργούς της κοιλάδας, πολλοί από τους οποίους είναι μικροί παραγωγοί.
Ζητήθηκαν περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ από την Ευρώπη
Σε αυτό το πλαίσιο, η Πορτογαλία ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να παράσχει βοήθεια στον αμπελοοινικό τομέα της. Σύμφωνα με τα πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης, ο υπουργός Γεωργίας José Manuel Fernandes ζήτησε περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ σε βοήθεια για την υποστήριξη ανεξάρτητων παραγωγών και συνεταιρισμών που αντιμετωπίζουν υπερβολικά αποθέματα και πτώση των πωλήσεων και των τιμών. Μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων είναι η ενίσχυση απόσταξης για τους οινοποιούς του Douro που δεσμεύονται να μειώσουν το παραγωγικό τους δυναμικό. Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χορήγησε 15 εκατομμύρια ευρώ σε εθνική βοήθεια, που προορίζεται ιδίως για τη χρηματοδότηση της απόσταξης. "Πολλοί παραγωγοί ζητούν την ανανέωση της απόσταξης κρίσης φέτος", αναφέρει με θλίψη ο Paulo Amorim. «Για μένα, αυτή δεν είναι λύση. Ποιο είναι το νόημα να παράγουμε κρασί και στη συνέχεια να το καίμε;» » Όσον αφορά ένα άλλο μέτρο, το οποίο προτείνει το κράτος να αγοράζει πίσω τα απούλητα κρασιά από τα συνεταιριστικά οινοποιεία, ο Πορτογάλος επαγγελματίας πιστεύει ότι αυτό θα τιμωρούσε τους ανεξάρτητους παραγωγούς και δεν θα αντιμετώπιζε τις βασικές αιτίες των προβλημάτων: «Με εξαίρεση μερικούς από αυτούς, οι πορτογαλικοί συνεταιρισμοί θα πρέπει να εκσυγχρονιστούν και να ενθαρρυνθούν να υιοθετήσουν νέες μεθόδους διακυβέρνησης και διαχείρισης».
Επισημαίνοντας τις αποτυχίες διακυβέρνησης στον κλάδο με την ευρύτερη έννοια - από την «λεκτική» απόλυση του διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Αμπέλου και Οίνου νωρίτερα φέτος - ο πρόεδρος του ANCEVE υποστηρίζει ότι τα δημόσια κεφάλαια θα πρέπει αντ' αυτού να χρησιμοποιούνται για προώθηση, επιτρέποντας τη δημιουργία αξίας σε όλη την αλυσίδα. «Για χρόνια, πίστευα ότι το πορτογαλικό κρασί έχει πωληθεί πολύ φθηνά στις διεθνείς αγορές, παρόλο που η ποιότητα των προϊόντων μας αναγνωρίζεται πλέον, υπονομεύοντας ολόκληρη την αλυσίδα αξίας». Οι προωθητικές προσπάθειες είναι ακόμη πιο κρίσιμες αυτή τη στιγμή, καθώς ο Πορτογάλος επαγγελματίας επισημαίνει τον αυξημένο ανταγωνισμό στις παραδοσιακές αγορές λόγω του de facto κλεισίματος της αμερικανικής αγοράς. Ενώ περιμένουμε να μάθουμε το δυναμικό παραγωγής για φέτος - οι καιρικές συνθήκες δυσχεραίνουν επί του παρόντος τις προβλέψεις. Είναι σίγουρο ότι τα σταφύλια θα μείνουν ξανά στο αμπέλι. «Παραδόξως, αν η συγκομιδή αποδειχθεί κάτω του μετρίου φέτος, αυτό θα μπορούσε να μας βοηθήσει», παραδέχεται απρόθυμα ο Paulo Amorim.
